نقاشی رئالیسم ؛ شما جزو کدام شاخه از هنرمندان رئالیسم هستید ؟

در اینجا قصد ندارم با اصطلاحات بازی کنم یا در مورد تاریخچه سبک های نقاشی رئالیسم صحبت کنم و یا ذهن شمارا با حجم زیاد اطلاعات آشفته نمایم. می خواهم شما را با زیر شاخه های مختلف سبک آموزش نقاشی رئالیسم آشنا کنم تا از این پس شما با دیدن نقاشی های مختلف از هنرمندان به راحتی این سبک ها را از هم تمیز دهید. یا اگر قصد انتخاب سبکی برای خود هستید بتوانید به کمک این اطلاعات نسبت به علاقه و مهارت خود سبکی را برای خود برگزینید.

 سبک نقاشی رئالیسم سبکی عام پسند !

در ابتدا بیاید از سبک نقاشی رئالیسم  آغاز کنیم و کمی آن را موشکافی نماییم  .

نقاشی رئالیسم یک سبک عام پسند و قابل درک و تحسین برای همه است.

اما در بین کارشناسان تاریخ هنر و منتقدان هنری اصطلاحی بسیار عمیقی دارد ، نقاشی رئالیسم در اواسط قرن ۱۹ بوجود آمد. رئال به بازنگاری هنرمند از محیط و اتفاقات پیرامونش گفته می شود.

نقاشی رئال نباید به آن‌گونه باشد که هنرمند احساس خود را در آن ترسیم کند و یا از آن سوژه چیزی کم کند ، وی باید همان چیزی که مشاهده می‌کند را بدون کم و کاستی به تصویر بکشد.

– نقاشان معروف سبک رئالیسم ایران و …

نقاشیانی همچون، استاد مرتضی کاتوزیان، استاد کمال الملک، بروگل، ونسان ونگوگ، رمبراند، فرانسیسکو گویا، گوستا کوربه، پابلو پیکاسو …. و بسیاری دیگر آثاری در این سبک خلق کرده‌اند که به شهرت جهانی دست‌یافته است.

زیرشاخه های نقاشی رئالیسم

نقاشی رئالیسم چندین زیرشاخه دیگری همانند رئالیسم سوسیالیست (از شوروی سابق)، فتو رئالیسم، هایپر رئالیست، سوپر رئالیست و… دارد، برخی سبک ناتورالیسم (نقاشی واقع‌گرا از طبیعت- ایوان شیشکین (نقاش روسی)) را هم از دسته رئالیسم برمی‌شمردند.

اما حالا سبک های رئالیسم ، فتو رئالیسم و هایپر رئالیسم  چه تفاوت ها یی با هم دارند ؟

– رئالیسم
نقاشی رئالیسم در واقع ترسیم کردن واقع گرایانه یک سوژه یا یک اتفاق است.

بیشتر از همه به صحیح بودن نسبت و فرم های بدن ، طبیعت و …در واقع بیش از پیش اهمیت آن به فرم و اشکال و اصول است نه نحوه اجرای آن!

– فتو رئالیسم – سبک های نقاشی رئالیسم

همان‌طور که از ابتدای اسم آن پیداست ، فتو به معنا تصویر یا عکس است و ترکیب آن با هم می‌شود نقاشی رئالیسم برگرفته از عکس است.

فتو رئالیسم تمام خصوصیات رئالیسم را داراست و علاوه بر آن باید کاملا مشابه همان تصویری باشد که از روی آن کار می‌شود.

بطورمثال کنتراست ، رنگ سایه ها نورها و اجزا کاملا مشابه با عکس باشد.

فتو رئالیسم یک چالش و یک نبرد بین هنرمند و تکنولوژی!

برخی از هنرمندان و منتقدان هنری با این شاخه رئالیسم مخالفند. زیرا این نظر را دارند که اگر قرار است همه چیز یک اثر شبیه به عکس باشد ، خوب دوربین عکاسی هم همان کار را انجام می‌دهد و این کار هنرمند را محدود می‌کند.

برخی این نظر را صحیح نمی‌دانند و در واقع هنر فتو رئالیسم را یک چالش و یک نبرد بین هنرمند و تکنولوژی می‌دانند. نقاشی های سیاه قلم را می‌توان زیر شاخه ای از این دسته نامید زیرا در طراحی سیاه قلم هم از عکس پیروی می شود و هم تا حد توان هنرمند طراحی رئال و واقع گرایانه صورت می‌گیرد.

در کشور ما بیشتر از هر سبک هنری دیگری هنرمندان حرفه ایی و آماتور فتورئالیسم داریم ، و در هر گوشه کناری کسی با عکس ، مداد و کاغذ در تکاپوست غافل از اینکه بداند عضو کدام مکتب است.

هایپر رئالیست – نقاشی رئالیسم

انسان در هنر به دنبال رها شدن از دنیای واقعیست، هنر برای رسیدن به معنای پنهان و دست نیافتنی، کلیدیست نهایی برای گشودن درهای فضای بی انتها. از این رو سبک هنری مانند هایپررئالیسم ، جاییست که مرز بین واقعیت و هنر کاملا پاک می شود، هایپر رئالیسم در اواخر دهه 1960 از پایه های عکاسی آمریکایی بالا آمد و پیشرفت دوربین ها و بالاتر رفتن کیفیت این دوربین ها پیشرفت کرد.

این سبک زیر شاخه‌ای از نقاشی رئالیسم است، معنی این اصطلاح در لغت : واقع‌گرایی افراطی ( Hyperrealism ) است.

– هایپر رئالیست الهام گرفتن از هنر عکاسی!

این سبک واقع‌نمایی با الهام گرفتن از هنر عکاسی است که در آن به‌صورت بسیار افراطی دقیق و عکس گونه ، پرتره ، پیکره و اشیای صنعتی در ابعاد مختلف اغلب بزرگ  به تصویر کشیده می‌شود. با پیشرفت تکنولوژی دوربین ها قادر به تصویر بردای با وضوح بسیار بالایی شدند.

تصاویر گرفته شده به حدی با کیفیت و جزئیات بالا بود که چشم انسان توانایی دیدن این جزئیات را در حالت عادی نداشت و این تصاویر به نقاشان هایپر رئال کمک شایانی کرد تا آثاری بی عیب و نقص با دقتی بسیار بالا و شگرف خلق کنند که ببینندگان را مبهوت و انگشت به دهان نگاه داشت و در موجی از شگفتی غرق کرد.

اما تفاوت هایپر رئال با طراحی های فتو رئالیسم چیست؟

اگر بخوایم بصورت ساده تفاوت این دو بیان کنیم، هایپر رئال همان فتو رئالیسم هست اما بیشتر از آن در نقاشی ها ، جزئیات کوچک اغراق شده است. همانند نشان دادن مو های ریز پرز ماند ، بافت پوست ، قطرات کوچک ، هایلایت های بسیار ظریف و… .

هایپر رئال، فتو رئالیسم پیشرفته!

طراحی هایپر رئالیسم به عنوان فتو رئالیسم پیشرفته شناخته می‌شود این سبک به تازگی توسعه یافته و هنوز تفاوت های ظریفی در خود دارد. هنرمندان فتورئالیست تمام قصدشان این بود  تا طراحی هایشان را به همان اندازه دوربین عکاسی دقیق تر کنند تا چشم انسان نتواند بین عکس اصلی و طراحی تمایز قائل شود.

در حالی که هنرمندان هایپرئالیست پا فراتر گذاشتند و این تکنیک را حتی بیشتر از فتو رئال گسترش و افراط دادند. آنها داستان و احساسات را به نقش در آوردند ، همانگونه که برخی از هنرمندان فتورئالیسم ها انجام می‌دهند و آن را به بدون ” شخصیت ” رها نمی کنند.

هایپر رئال کپی نمی‌کند!!

آنها صرفا عکس را با جزئیات بالا کپی نمی کنند ، آنان با بینشی که در خود به وجود آوردند در رنگ‌ها ، سایه‌ها و ترکیب ها ،نورها تغییراتی در جهتی مناسب ایجاد می‌کنند تا اثری منحصر به فرد و با کیفیتی بیش از عکس خلق کنند و اصلی ترین تمایز آنها از فتو رئالیسم ها این است که آنان از عکس هم فراتر می‌روند و اینجاست هنر از تکنولوژی سبقت می‌گیرد و رسالت یک طراح هایپر رئالیسم را به سر انجام می‌رساند.

 نقاشی رئالیسم – هایپرئال فراتر از مرز هنر

هایپر رئالیست ها ، آنها فراتر از مرز هنر هستند و هیچ مرزی نمیشناسد ، تا جایی که آثار آنها به عنوان نمونه‌ای از مهارت فوق العاده هنری بشری تبدیل شد،  آنها مسیر واقعیت و هنر را محو کردند و با ترکیب این دو مسیر  راهی برای یک ابرهنر باز نمودند.

هنرمند هایپر رئالیسم باید تکنیک ، توانایی ، درک هنری ، بینش و شناخت بالایی برخوردار باشد تا بتواند تمام پیچیدگی ها و سطوح واقعیت را در آثاری واقعی تر از خوده واقعیت در این دنیا خلق کند.

“شبیه سازی چیزی که هیچ وقت واقعا وجود نداشته است.”

هایپر رئالیست ها آثار خود را شبیه به چیزی میکشند اما بعد از اتمام گویی مدلی از قبل وجود نداشته ، به عبارتی به همان اندازه که کار آنها واقعیت دارد به همان اندازه غیر واقعیست و زاییده ذهنی توانمند است. در حقیقت می‌خواهند هنر مدرن را سرزنش کند و نوعی شورش زیبا شناختی علیه معیار های دنیای هنری مدرن برپا نمایند.

 هایپررئالیسم چیست؟

رئالیسم به صورت جامع و کلی به مفهوم حقیقت، واقعیت و وجود مسلم، و نیز نفی تخیالت و امور ناممکن و غیر عملی است.

همانطور که در مقاله چگونه طراحی کنیم گفتیم رئالیسم در هنرهای تصویری و ادبیات، نمایش چیزها به شکلی است که در زندگی روزانه هستند، بدون هرگونه آرایش یا تعبیر افزون. در این شیوه از نقاشی درآن هنرمند باید درنمایش طبیعت ) طبیعت بدون انسان وبا انسان ( ازهرگونه احساساتی گری خودداری کند)

رئالیسم یا واقع گرایی سبکی است در آن هنرمند هر چیزی را که در اطراف خود میبیند ، بدون دخل و تصرف در آن بصورت کامال عکس گونه روی بوم نقاشی میکشد.

البته بعدها این سبک به چند شاخه از قبیل ردالیسم اجتماعی ، سوپر رئالیسم و… تقسیم شد که (رافائل) از
معروفترین نقاشان این سبک است.

(ورمیر) دیگر نقاش سبک رئالیسم است که عکس گونه بودن نقاشی‌هایش زبانزد هنرمندان است.

هنرمند معروف ایرانی-استاد کمال الملک- نیز در این سبک نقاشی می کرد

منظور از رئالیسم چیست ؟

منظور ما از رئالیسم، در اینجا شیوه ی هنری ای است که از حوالی سال 1840 به بعد در اروپا و دیگر نقاط جهان متداول شد.

در هنر نقاشی، رئالیسم به معنای نمایش اشیا و موضوعات به صورت طبیعی است، به گونه ای که نقاش تخیل و ابتکار عمل خود را در نحوه پیاده کردن آن موضوع دخالت ندهد و هر موضوع به همان گونه که در دنیای خارج دیده می شود در نقاشی به نمایش در می‌آید.

این سبک نقاشی در اواسط قرن نوزدهم در فرانسه رواج پیدا کرد. در حقیقت به عنوان شاخه ای فرعی از سبک رومانتی سیزم (Romanticism) بود که با این ایده که می خواست نمایش دقیقی از زندگی روزمره را نمایش دهد از آن جدا شده و خود به یک سبک (Movement) در هنر نقاشی بدل شد.

نمونه ای از نقاشی های رئال از آثار Camille

از نقاشان دوره ی اول سبک رئال می توان به نقاشان فرانسوی:

Jean-Baptiste-Camille Corot (از ۶۹۷۱تا 1875 ) و Jean Francois Millet (از ۶۲۸۱تا 1875 )اشاره کرد.

رئالیسم در طراحی

مدت زیادی از میانه ی قرن نوزدهم نگذشته بود که شارل بودلر شاعر و هنرشناس فرانسوی، در سال 1846
نقاشی‌هایی را می ستود که بتواند “خاصیت قهرمانی زندگی معاصر” را به وصف درآورد.

در آن زمان تنها یک نقاش وجود داشت که برآوردن این “نیازمندی” را اساس ایمان هنری خود قرار دهد. و او کسی نبود جز گوستاوکوربه.

کوربه که به پرورش روستایی خود می بالید و در سیاست از سوسیالیست ها طرفداری می کرد، هنر خود را در سال‌های میان 50-1840 به شیوه ی نوباروک رمانتیک آغاز کرد، لیکن در سال 1848 در زیر فشار طغیانهای انقلابی که سراسر اروپا را فرا گرفته بود، کوربه به این عقیده در آمد:

تاکیدی که مکتب رومانتیسم بر اهمیت احساس و تخیل می گذاشت صرفا دستاویزی بود برای فرار از واقعیتهایزمان و او اعتقاد به این امر پیدا کرد که هنرمند نباید تنها به تجربه ی شخصی و بی واسطه ی خود تکیه کند و میگفت: من نمی توانم فرشته ای را تصویر کنم، زیرا هرگز آن را به چشم ندیده ام.

طراحی سنگ شکنان

هنگامی که کوربه پرده ی “سنگ شکنان” را به معرض نمایش گذاشت، نخستین اثری بود که واقعگرایی برنامه ریزی شده ی او را به طور کامل در بر داشت.

وی دو مرد را که بر جاده ای کار می کردند دیده بود و آنها را سرمشق نقاشی اش قرار داده بود.

کوربه آنها را به اندازه ی طبیعی، با هیکلی جسیم و حالتی کامال عادی، بدون هیچ گونه نشانی از بارقه ی رنج یا حساسیت بارز، نقاشی کرد.

طراحی رئال

رئالیسم در کلیت خود، اصلاحی در تاریخ هنر است که به بازنمایی واقعیت مورد تجربه ی انسانها در زمان و مکان معین اشاره دارد.

در این تعریف عام، رئالیسم مفهومی متضاد با آرمانگرایی، انتزاعگرایی، چکیده نگاری و رمانتیسم مترادف انگاشته می شود.

از جنبه ی صوری، رئالیسم به این (naturalism) است و از این رو با معنای ناتورالیسم دلیل با ناتورالیسم متمایز است که بر “عام در خاص” تاکید می کند ) ناتورالیسم صرفا ” خاص” را چون اساس واقعیت ارائه می‌کند( از نظر محتوی نیز رئالیسم با ناتورالیسم متفاوت است، زیرا لزوما به اثباتگرایی و فلسفه ی طبیعتگرانه درباره ی زندگی نمی پردازد.

واقع گرایی – رئالیسم چیست ؟

گاه واقع گرایی را در معنای “واقع نمایی” بکار می برند. که در این صورت مفهومی متضاد با کژنمایی است.

برخی نیز شبیه سازی واقعیت را “واقعگرایی بصری” می نامند. و آن را از واقعگرایی مفهومی جدا می‌کنند رئالیسم به مثابه یک روش هنری، قابل تعمیم به بسیاری از آثار هنری – صرف نظر از سبک یا اسلوب معین –
است.

رئال را در آثاری می توان شناخت که هنرمند از سطح ظواهر عینی فراتر رفته، حقایقی از روابط گوناگون و پویای انسانها با یکدیگر و با محیطشان را بیان می کند و به طور کلی با مسئله ی “انسان چیست و چه می‌تواند بشود” درگیر می شود.

نقاشانی چون رامبراند، گویا، وانگوگ، پیکاسو، لژه و بسیاری از هنرمندان دیگر، آثاری واقع گرایانه آفریده اند.

برخی از این آثار روشهای کژنمایی، انتزاع و چکیده نگاری به کار رفته است.

طرحی‌های ون گوگ

او در نخستین آثارش در فاصله سال‌هاي 1883 تا 1885 به زندگي در مزرعه توجه مي كند و تابلوهایش به نشان دادن فعالیتهاي روستاییان، مناظر محلي و به ویژه، چهره كارگراني كه مشقت و سختي كار را در شرایط اجتماعی مزارع هلند تحمل مي كنند، اختصاص دارد.
از جمله آثار او با مداد، “پیرزني با كاله” و “آسیاب آبي در گنپ” شهرت بسیار دارد.

زندگی ون گوگ – رئالیسم

دومین مرحله از زندگي هنري ون گوگ از سال 1886 در پاریس آغاز مي شود كه در آن، رنگ نقره اي نقش اول را در آثارش ایفا مي كند و او را در كسوت امپرسیونیستها مطرح مي سازد. او در این مرحله ، سبك رئالیسم را كه در آثار نخستین او جلوه گر بود، كنار مي گذارد. ون گوگ در این دوران، از پنجره آپارتمانش در “مونت مارت” پاریس ، پلها و قایقها را در رود سن و برخي، پرتره هاي شخصي را به تصویر كشید.

پس از دو سال زندگي در پاریس، “شهر نور”، ون گوگ به “آرل ” در جنوب فرانسه رفت تا شناخته ترین و ارزشمندترین بخش از آثار زندگي هنري خویش را تولید كند.

او در آنجا به كشیدن طرحهایي آهنگین و پویا با مداد از راهها و مزارع پرداخت كه اكنون به عنوان مجموعه اي از كارهاي خصوصي او شناخته مي شود.